غلظت خون در آزمایش چطور مشخص می‌شود؟

غلظت خون به وضعیتی گفته می‌شود که در آن به دلیل کاهش مایعات یا افزایش تولید گلبول‌های قرمز، میزان هموگلوبین بیش از حد نرمال است. اگر میزان هموگلوبین خون در خانم‌ها بیشتر از ۱۶ و در آقایان بیشتر از ۱۸ در دسی‌لیتر باشد، گفته می‌شود فرد دچار غلظت خون است. در این مقاله به بررسی پاسخ سوال HCT در آزمایش خون چیست و وضعیتی به نام غلظت خون بالا می‌پردازیم، مهمان مقاله ما باشید تا در مورد این موضوع مهم بیشتر بدانید.

غلظت خون در آزمایش چطور مشخص می‌شود؟

مشخص شدن غلظت خون در آزمایش از طریق تست HCT یا هماتوکریت امکان پذیر است. آزمایش هماتوکریت (he-MAT-uh-krit) نسبت گلبول‌های قرمز خون به پلاسما را اندازه گیری می‌کند. گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل می‌کنند. تعداد بالا یا پایین‌تر از حد نرمال گلبول‌های قرمز می‌تواند نشان دهنده‌ی ابتلا به برخی از بیماری‌های مرتبط با سلول‌های خونی باشد. آزمایش هماتوکریت که به عنوان آزمایش حجم سلولی بسته (PCV) نیز شناخته می‌شود، یک آزمایش خون ساده و اطلاع دهنده است.

سطوح پایین HCT در اغلب موارد نشان دهنده این است که بدن شما آهن کافی ندارد. آهن به بدن شما در ساخت گلبول‌های قرمز کمک می‎کند. در مقابل سطوح بالا HCT به این معنا است که بدن شما دچار افزایش بیش از حد آهن وکم آبی شده یا اینکه احتمالا دچار اختلالات مرتبط با مغز استخوان هستید.

دلیل اهمیت بالای این آزمایش چیست و انجام آن به چه افرادی توصیه می‌شود؟

هماتوکریت تقریباً همیشه به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) انجام می‌شود. پزشک شما ممکن است این آزمایش را در صورت نشان دادن علائم زیر یا در صورتی که تشخیص دهد شما در معرض کم خونی هستید، توصیه کند. این علائم شامل موارد زیر است:

• بدخلقی یا خستگی بی دلیل
• سردرد
• وجود مشکلاتی در تمرکز
• تغذیه نامناسب
• خون ریزی‌های سنگین در بانوان
• وجود خون در مدفوع یا استفراغ
• ابتلا به سرطان‌های مرتبط با مغز استخوان
• ابتلا به لوسمی یا سایر مشکلات مرتبط با مغز استخوان
• ابتلا به مشکلات مزمنی مانند: بیماری‌های کلیوی یا انواع خاصی از آرتریت

تفسیر آزمایش هماتوکریت یا HCT

درصدهای زیر محدوده‌های طبیعی HCT در آزمایش خون هستند:

• ۰ تا ۳ روز: ۴۵% تا ۶۷%
• ۳ روز تا ۱ هفته: ۴۲% تا ۶۶%
• ۱ تا ۲ هفته: ۳۹% تا ۶۳%
• ۲ هفته تا ۱ ماه: ۳۱% تا ۵۵%
• ۱ تا ۲ ماه: ۲۸% تا ۴۲%
• ۲ تا ۶ ماه : ۲۹% تا ۴۱%
• ۶ ماه تا ۲ سال: ۳۳ تا ۳۹ درصد
• ۲ تا ۶ سال: ۳۴ تا ۴۰ درصد
• ۶ تا ۱۲ سال: ۳۵ تا ۴۵ درصد
• ۱۲ سال به بعد (زنان): ۳۶% تا ۴۶%
• ۱۲ تا ۱۸ سال (مرد): ۳۷% تا ۴۹%
• ۱۸ سال به بعد (مرد): ۴۱٪ تا ۵۳٪

نتیجه گیری صحیح تمامی آزمایش‌ها به وسیله پزشک و با در نظر گرفتن مواردی مانند: جنسیت، سابقه بیماری، سن و شرایط عمومی فرد صورت می‌گیرد. بنابراین توصیه می‌کنیم قبل از مشورت با پزشک، از نتیجه‌گیری زودهنگام در مورد غلظت خون در آزمایش خودداری کنید.

دلایل اصلی اختلالات غلظت خون در آزمایش چیست؟

کاهش غلظت خون

شرایطی که می‌تواند سبب کاهش غلظت خون شود عبارتند از:

• نارسایی احتقانی قلب
• مصرف بیش از حد سدیم
• ابتلا به بیماری‌های کلیوی مانند نارسایی کلیه و سندرم نفروتیک
• نارسایی کبد

علائم کاهش غلظت خون  ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تورم و ناراحتی شکم (آسیت)
• نارسایی احتقانی قلب
• فشار خون بالا
• تنگی نفس به دلیل تجمع مایعات در ریه
• تورم (ادم) (معمولاً در پاها، مچ پا، مچ دست یا صورت رخ می‌دهد)

افزایش غلظت خون

دلایل اصلی افزایش غلظت خون عبارتند از:

• کم آبی بدن
• افزایش تولید سلول‌های خونی مانند گلبول‌های قرمز
• پرکاری مغز استخوان
• زندگی در ارتفاعات
• سیگار کشیدن
• مصرف برخی از داروها

هنگامی که غلظت خون شما افزایش می‌یابد، بدن شما با بروز علائم زیر این وضعیت را نشان می‌دهد:

• افزایش فشار خون
• افزایش ضربان قلب
• درد قلب
• افزایش تعداد تنفس
• رنگ قرمز پوست
• خستگی مفرط
• تنگی نفس
• درد مفاصل
• حساسیت در کف دست یا کف پا
• خارش پوست، به خصوص بعد از دوش گرفتن یا حمام
• اختلال خواب

دلایل نتایج غیرعادی آزمایش هماتوکریت چیست؟

هماتوکریت پایین ممکن است به دلایل زیر باشد:

• کم خونی
• خون ریزی زیاد
• تخریب گلبول‌های قرمز
• سرطان خون
• سوء تغذیه
• کمبود آهن، فولات، ویتامین B12 و ویتامین B6 در رژیم غذایی
• مصرف یا وجود بیش از حد آب در بدن

هماتوکریت بالا ممکن است به دلایل زیر باشد:

• بیماری قلبی
• نارسایی سمت راست قلب
• مصرف بسیار کم آب
• سطوح پایین اکسیژن در خون
• التهاب یا ضخیم شدن بافت ریه‌ها
• بیماری مغز استخوان که سبب افزایش غیرطبیعی گلبول‌های قرمز خون می‌شود.

قبل از  آزمایش HCT، چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟

اگر نمونه خون شما فقط برای HCT آزمایش می‌شود، احتیاج به رعایت شرایط ناشتایی ندارید و می‌توانید قبل از انجام آزمایش به طور معمول غذا و نوشیدنی‌های شیرین مصرف کنید. اما اگر نمونه خون شما برای آزمایش‌های دیگری مانند قند، چربی نیز سنجش می‌شود، ممکن است لازم باشد برای چندین ساعت (اغلب ۸ ساعت) قبل از انجام آزمایش ناشتا باشید. در این مورد حتما پزشک به شما دستورات لازم را خواهد داد. همچنین یادتان باشد که لیست دارو و مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید به پزشک‌تان بدهید؛ زیرا مصرف برخی از داروها ممکن روی نتیجه آزمایش تاثیر بگذارند.

تشخیص غلظت خون در منزل!

همانطور که در مقاله اشاره شد، ابتلا به اختلالات غلظت خون یکی از مشکلاتی است که در صورت عدم توجه در بلند مدت سبب بروز مشکلات و بیماری‌های مزمن مانند، بیماری‌های قلبی، فشار خون، انواع سکته و حتی مشکلات شناختی می‌شود.

شما می‌توانید از خدمات آزمایش در محل و آزمایش درب منزل شرکت هومکا استفاده کنید. برای انجام آزمایش به سایت هومکا مراجعه کنید؛ پس از رزرو آزمایش مورد نظرتان، همکاران ما برای انجام آزمایش به منزل شما اعزام می‌شوند.

شرکت هومکا با بهره گیری از بهترین متخصصان، خدمات آزمایش در منزل را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی و به همه ساکنین استان تهران و سایر شهرهای، کرج، شیراز، اصفهان، رشت، تبریز، مشهد، اهواز و قزوین ارائه می‌دهد. شما می‌توانید برای درخواست خدمات آزمایش در منزل به سایت هومکا به آدرس www.homeca.ir مراجعه نمایید و یا با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید. همچنین با مراجعه به صفحه اینستاگرام هومکا به آدرس homeca.ir@ می‌توانید از کلیه خدمات و تخفیفات ما مطلع شوید.