تفاوت شیر پروانه ای و ویفری

شیر پروانه ای چیست ؟

شیر پروانه‌ای یک نوع شیر صنعتی است که برای کنترل جریان مایعات و گازها در خطوط لوله به کار می‌رود. این شیرها دارای یک دیسک یا پروانه هستند که به محور یا استم متصل شده است. با چرخش استم، دیسک به صورت چرخشی حرکت می‌کند و جریان سیال را قطع یا برقرار می‌کند.

شیرهای پروانه‌ای دارای مزایای زیادی هستند:

1. طراحی ساده و فشرده: به دلیل ساختار ساده و کم حجم بودن، نصب و نگهداری آن‌ها آسان است.
2. عملکرد سریع: به دلیل مکانیزم چرخشی، این شیرها می‌توانند به سرعت باز و بسته شوند.
3. وزن سبک: به دلیل استفاده از مواد سبک‌تر و طراحی ساده، این شیرها نسبت به سایر انواع شیرهای صنعتی وزن کمتری دارند.
4. هزینه کمتر: هزینه تولید و نگهداری آن‌ها به نسبت دیگر شیرها کمتر است.

از شیر پروانه‌ای معمولاً در صنایع مختلفی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب، و همچنین در سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شود.

شیر پروانه‌ای ویفری (Wafer Butterfly Valve) نوعی از شیر پروانه‌ای است که به دلیل طراحی خاص و فشرده‌ای که دارد، به صورت مستقیم بین دو فلنج لوله نصب می‌شود. این شیرها با استفاده از پیچ‌ها یا بولت‌هایی که از طریق سوراخ‌های فلنج عبور می‌کنند، در جای خود محکم می‌شوند. این طراحی باعث می‌شود که شیر پروانه‌ای ویفری کمترین فضای ممکن را اشغال کند و نصب آن سریع و آسان باشد.

ویژگی‌ها و مزایای شیر پروانه‌ای ویفری شامل موارد زیر است:

1. طراحی فشرده: به دلیل عدم نیاز به فلنج‌های اضافی، این شیرها بسیار فشرده هستند و در فضاهای محدود کاربرد دارند.
2. نصب آسان: نصب این شیرها به سادگی بین دو فلنج لوله انجام می‌شود و نیازی به جوشکاری یا اتصالات پیچیده ندارد.
3. قیمت مقرون به صرفه: به دلیل طراحی ساده‌تر و کم حجم‌تر، هزینه تولید و نصب این نوع شیرها معمولاً کمتر از سایر انواع شیرهای صنعتی است.
4. سبک و کم وزن: به دلیل استفاده از مواد سبک‌تر و طراحی کم حجم، این شیرها نسبت به سایر شیرها وزن کمتری دارند.
5. آب‌بندی خوب: طراحی دیسک و سیت (Seat) در این شیرها به گونه‌ای است که امکان آب‌بندی مؤثر و جلوگیری از نشتی را فراهم می‌کند.

شیر پروانه‌ای ویفری در صنایع مختلفی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، صنایع شیمیایی، آب و فاضلاب، و سیستم‌های تهویه مطبوع کاربرد دارند. این شیرها برای کنترل جریان سیالات مختلف از جمله مایعات، گازها و دوغاب‌ها (slurries) مناسب هستند.

اجزای تشکیل دهنده شیر پروانه ای

شیر پروانه‌ای از چندین جزء اصلی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد کلی شیر دارند. اجزای تشکیل‌دهنده شیر پروانه‌ای شامل موارد زیر است:

1. بدنه (Body): قسمت اصلی شیر که سایر اجزا در داخل آن قرار می‌گیرند و به عنوان محفظه‌ای برای جریان سیال عمل می‌کند. بدنه معمولاً از موادی مانند چدن، فولاد ضد زنگ یا پلاستیک ساخته می‌شود.
2. دیسک یا پروانه (Disc): جزء متحرک شیر که با چرخش خود، جریان سیال را قطع یا برقرار می‌کند. دیسک می‌تواند از مواد مختلفی مانند فولاد ضد زنگ، چدن یا پلاستیک تقویت شده ساخته شود.
3. استم (Stem): محور یا شفتی که دیسک را به عملگر (اکچویتور) متصل می‌کند و با چرخش خود دیسک را حرکت می‌دهد. استم معمولاً از مواد مقاوم به خوردگی مانند فولاد ضد زنگ ساخته می‌شود.
4. سیت (Seat): بخشی که دیسک بر روی آن قرار می‌گیرد و با آن تماس می‌گیرد تا نشتی سیال جلوگیری شود. سیت معمولاً از مواد نرم و مقاوم به سایش مانند لاستیک، تفلون یا پلیمرهای خاص ساخته می‌شود.
5. بوش‌ها (Bushings): بوش‌ها به استم اجازه می‌دهند که به صورت صاف و بدون اصطکاک بچرخد و از سایش و خوردگی جلوگیری می‌کنند.
6. عملگر (Actuator): دستگاهی که به استم متصل می‌شود و دیسک را چرخانده و جریان سیال را کنترل می‌کند. عملگرها می‌توانند دستی (دسته یا چرخ دستی)، پنوماتیکی، هیدرولیکی یا الکتریکی باشند.
7. اورینگ‌ها (O-rings) و گسکت‌ها (Gaskets): قطعاتی که برای آب‌بندی و جلوگیری از نشتی در اتصالات و نقاط تماس بین اجزا به کار می‌روند.

این اجزا با هم ترکیب می‌شوند تا شیر پروانه‌ای عملکرد بهینه‌ای داشته باشد و بتواند جریان سیال را به صورت دقیق و مؤثر کنترل کند.

تفاوت شیر پروانه ای و ویفری