تاج محل هند؛ شکوه زیبایی در دل قاره آسیا

تاج محل هند جایی است که اسرار دلدادگان و عاشقان را در دل مرمرهای سفیدرنگ و برگ‌های درختان همیشه سبزش جای داده است؛ جایی که با معماری بی‌نظیرش، نمایانگر شکوه معماری ایرانی در قلب هندوستان است و بزرگترین مقبره جهان و یکی از عجایب هفتگانه به شمار می‌رود. این بنا مهم‌ترین نقطه دیدنی هند است که سالانه میلیون‌ها بازدیدکننده دارد. در این مقاله می‌خواهیم نگاهی دقیق‌ و جامع به این بنای خیره‌کننده و جزئیات آن داشته باشیم. با ما همراه باشید.

تاج محل کجاست؟

این بنا بی‌تردید یکی از بلندآوازه‌ترین و نام‌دارترین جاهای دیدنی هند است که در شهر تاریخی آگرا در ایالت اوتار پرادش قرار دارد. این بنای باشکوه در قرن هفدهم ساخته شد و اکنون با عنوان «جواهر هنر اسلامی در هند و یکی از شاهکارهای تحسین‌شده میراث جهانی» در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
تاج محل هند از هر لحاظ یک بنای خارق‌العاده به شمار می‌رود و بی‌تردید تنها یک مقبره عظیم نیست؛ بلکه یک شاهکاری هنری است که در آن، شاهد اوج هنر معماری ایرانی و اسلامی، خوشنویسی، باغ‌آرایی و خاتم کاری و… هستیم.
در ادامه درباره تاریخچه و علت ساخت این آرامگاه آرامش‌بخش، معماری شگفت‌انگیز و بخش‌های مختلف آن صحبت خواهیم کرد.

بخش های مختلف تاج محل هندوستان

در ادامه به اصلی‌ترین بخش‌های تاج محل هند و همچنین جزئیات معماری آن اشاره خواهیم کرد.

مقبره تاج محل هند

اصلی‌ترین بخش مجموعه تاج محل، بی‌تردید مقبره‌ای است که دو عاشق دلداده، شاه جهان و ممتازمحل، در آن آرمیده‌اند. ساختمان این بخش بر روی پایه‌ مرمری چهارگوش قرار گرفته که 50 متر از سطح رودخانه بالاتر است. خود مقبره در مرکز این ناحیه قرار دارد و 4 مناره آن را احاطه کرده‌اند که در فاصله‌ای یکسان از هم قرار گرفته‌اند. این مناره‌ها هریک ۴۰ متر ارتفاع دارند و به 3 بخش مساوی تقسیم شده‌اند و 2 بالکن و پایه‌ هشت ضلعی دارند.

ساختمان مرکزی مقبره دارای یک گنبد پیازی‌شکل با ۷۳ متر ارتفاع است که بر روی پایه‌ای استوانه‌ای به ارتفاع 7 متر قرار گرفته و در دو طرف آن، گنبدهای کوچک‌تری به شکل معماری چتری هند به چشم می‌خورد. ورودی این مقبره، طاقی بزرگ و قوسی شکل دارد و ایوان‌های آن به‌طور مساوی در هر 8 ضلع این بنا تقسیم شده‌اند.

تزیینات داخلی تاج محل هند

داخل این بنا یک بخش 8 ضلعی مرکزیِ حفره‌حفره قرار دارد که به 8 قسمت کوچک دیگر راه پیدا می‌کند. بخش مرکزی، محل قرار گرفتن آرامگاه نمادین شاه جهان و ممتازمحل است و تابوت‌های اصلی آن‌ها در سردابه‌ای ساده در پایین این مقبره قرار گرفته‌اند. شاه جهان دستور داده بود برای تزیین زمین و دیوارهای داخل این آرامگاه، از سنگ‌های قیمتی بی‌شمار، کاشی‌های تصویری و سنگ‌های رنگی استفاده کنند. 99 مورد از نام‌های خدا بر روی قبرها خوشنویسی شده و بر روی مقبره‌ شاه‌جهان به‌صورت جداگانه، این متن دیده می‌شود: «او در شب بیست و ششم ماه رجب، در سال 1076 هجری به دیار باقی شتافت.»

تزیینات خارجی تاج محل هند

سنگ مرمر استفاده‌شده در نمای بیرونی این بنا مطابق روشنایی محیط تغییر می‌کند و هنگام شب، مانند الماس می‌درخشد. برای تزیین این بنا از سنگ‌های قیمتی مثل عقیق، لاجورد و یشم سبز استفاده شده است. بر روی دیوارهای آن، نقاشی‌ها، آیه‌هایی از قرآن یا بخش‌هایی از یک شعر را بر روی مرمر سیاه خطاطی کرده‌اند. خوشنویسی‌های موجود در این بنا را برخی از معروف‌ترین خوشنویس‌های ایرانی مانند امانت‌خان شیرازی نوشته‌اند. برای تزئین گنبد این بنا از طرح نیلوفر آبی استفاده شده و گلدسته‌های طلاکاری شده‌ آن را با هلال ماه اسلامی تزئین کرده‌اند.

باغ تاج محل هندوستان

میان ورودی اصلی مجموعه تا ورودی مقبره، فرش سبزی گسترده شده است که باغ گورکانی خوانده می‌شود؛ اما در اصل از الگوی باغ‌های ایرانی و چهارباغ پیروی می‌کند. این باغ با دو آب‌نمای متقاطع، به 4 بخش اصلی و 16 قسمت متقارن تقسیم می‌شود. میان بخش ورودی و مقبره، در محل تقاطع دو آب‌نما، یک حوضچه‌ مربعی شکل مرمری وجود دارد که حوض الکوثر نامیده می‌شود. این حوضچه مثل استخر عمل می‌کند و انعکاس باشکوه تاج محل را می‌توان در آن مشاهده کرد. همچنین در دو طرف گذرگاه مرکزی این باغ، درختان میوه و سرو را با فاصله‌ای یکسان از هم کاشته‌اند که نمادی از زندگی و مرگ به شمار می‌روند.

مسجد تاج محل هند

در دو طرف مقبره، دو ساختمان قرار دارد که کاملاً مشابه یکدیگر هستند. بنایی که در غرب مقبره قرار دارد، مسجدی است که از ماسه‌سنگ سرخ ساخته شده و ۳ ایوان و ۳ گنبد مرمرین دارد. این مسجد با ظرفیت ۵۰۰ نمازگزار، همانند سایر مساجد دارای محراب و منبر بوده و در میان مسلمانان هند از ارج و قرب ویژه‌ای برخوردار است.

مهمان خانه تاج محل

بنایی که در شرق مقبره واقع شده، بنایی است که کاربرد مشخصی برای آن تعریف نکرده‌اند و به‌نظر کارشناسان، برای رعایت قرینگی نسبت به وجود مسجد در غرب مقبره، ساخته شده است. برخی نیز معتقدند این بنا نقش مهمان‌سرا را داشته و تنها تفاوت آن با ساختمان مسجد، وجود نداشتن محراب و منبر در این بنا است.

موزه تاج محل هند

در بخش غربی باغ‌های مجموعه، ساختمان کوچکی وجود دارد که قبلاً برای نواختن کوس و نقاره کاربرد داشته و به آن «نوبت‌خانه» یا نقاره‌خانه می‌گفتند. این بنا اکنون به موزه تبدیل شده است و مجموعه‌ای از ظروف، سکه‌ها و طلاها و نقاشی‌ها را برای بازدیدکنندگان به نمایش می‌گذارد. زیباترین بخش این موزه به نقاشی‌های مینیاتوری و پرتره‌های عاجی شاه‌ جهان و ممتاز محل تعلق دارد.

امکانات تاج محل هند

در این مجموعه می‌توانید به این امکانات دسترسی داشته باشید:

هنگام خرید بلیت تاج محل، کاور کفش، بطری آب، نقشه گردشگری آگرا و کارت اتوبوس‌های برقی به صورت رایگان به شما داده می‌شود. در کنار هر سه ورودی، رختکن‌هایی وجود دارد. همچنین وسایل خود را می‌توانید به‌صورت رایگان به اتاق امانت در کنار باجه بلیت بسپارید. در دو طرف ورودی اصلی نیز اتاق‌هایی برای استراحت وجود دارند. در صورت پرداخت هزینه می‌توانید از همراهی یک راهنمای متخصص نیز بهره ببرید.

در اطراف مجموعه نیز فروشگاه‌های مختلفی برای فروش سوغاتی و صنایع دستی و همچنین کافه‌ها و رستوران‌های مختلفی وجود دارد.

بهترین زمان سفر به هند برای بازدید از تاج محل

بدون شک، زیبایی‌های این بنا در هر فصل و زمانی جلوه‌گر است. باوجود این، اگر قصد سفر به آگرا و بازدید از این شاهکار هنر ایرانی-اسلامی را دارید، اواسط مهرماه تا اواسط فروردین (ماه‌های اکتبر تا مارس) می‌تواند بهترین انتخاب باشد. آب و هوای شهر آگرا در این زمان‌ها در بهترین حالت خود قرار دارد و از گرمای هوا خبری نیست.

سفری راحت و پر از خاطره به هند با الفبای سفر

تاج محل در آگرای هندوستان، یکی از شاهکارهای معماری جهان، یکی از عجایب هفتگانه جدید جهان و یکی از پربازدیدترین بناهای جهان است. این بنا آرامگاه و یادبودی است که شاه جهان، امپراتور قدرتمند گورکانیان برای زنده نگه داشتن نام همسر محبوبش ساخت و درنهایت، خودش نیز در کنار وی به خاک سپرده شد. اگر به دنبال بهترین تور هند هستید، پیشنهاد می‌کنیم ک هبا الفبای سفر همراه شوید. آژانس مسافرتی الفبای سفر، در میان رقبای خودش یکی از حرفه‌ای‌ترین‌ها است و در سال‌های اخیر توانسته با خدمات عالی و خلاقانه خود، کاملاً بر سر زبان‌ها بیفتد. برای اطلاع از قیمت تورهای خارجی، به وب‌سایت الفبای سفر (www.alefbatour.com) سر بزنید یا با شماره تلفن ۰۲۱۴۹۳۵ تماس بگیرید.