بررسی زلزله ترکیه از نظر سازه های فولادی و تیرآهن های استفاده شده

سازه های فولادی و تیرآهن، یکی از انواع سازه‌های فلزی است که برای اجرای سیستم اسکلت بندی آن از فولاد ساختمانی استفاده می‌شود. بسیاری از ساختمان‌های مسکونی بلند، برج‌های تجاری، سوله‌های صنعتی، پل‌های کابلی و پل‌های معلق دارای اسکلت فولادی هستند. از این‌رو، این سازه‌ها را می‌توان به عنوان مثال‌هایی از سازه های فولادی در نظر گرفت.

تاریخچه سازه های فولادی ارتباط بسیار نزدیکی با معرفی فولاد ساختمانی دارد. پیش از اختراع فولاد ساختمانی، آلیاژهای دیگر آهن نظیر «آهن ورزیده» (Wrought Iron)، «چدن» (Cast Iron) و فولاد معمولی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفتند. آهن ورزیده (ترکیب آهن و کمتر از 0.08 درصد کربن)، برای قرن‌ها توسط آهنگران به منظور ساخت راه‌آهن، درب‌های وروردی و تزئینات به کار گرفته می‌شد. در اواخر دهه 1840 میلادی (اواخر دهه 1210 شمسی)، این ماده در آستانه به یک ماده متداول تبدیل شد.

یک سازه فولادی با کیفیت توانایی مقاومت در برابر نیروهای حاصل از بار ساختمان و حتی نیروهای تنشی و برشی را خواهد داشت. برای ساخت اسکلت در سازه های فولادی از تیرآهن استفاده می شود. اما نوع و اندازه این تیرآهن در همه سازه ها یکسان نیست. فاکتورهای مهمی از جمله نوع محیط جغرافیایی سازه، وزن و تعداد طبقات آن و حتی کاربرد ساختمان در انتخاب تیرآهن مناسب نقش خواهند داشت.

به طور معمول، برای ایجاد سازه های فولادی از چند نوع متفاوت تیرآهن استفاده می شود. این تیرآهن ها شامل تیرآهن های IPE یا استاندارد اروپایی، INP، تیراهن های هاش و لانه زنبوری می شوند.

تفاوت تیرآهن هاش و آی را در مقاله های قبلی بررسی کرده ایم. برخی از تیرآهن ها به دلیل ویژگی های خاصی که دارند ، در بخش های خاصی از سازه استفاده می شوند. برای مثال، تیرآهن های هاش یا بال پهن به دلیل استحکام بالای خود بیش تر برای ایجاد ستون های اصلی استفاده می شوند، اگر چه در قسمت های دیگر اسکلت فلزی هم کاربرد دارند.

توجه داشته باشید که کاربرد تیرآهن در سازه های فولادی برای همه قسمت ها یکسان نیست.، در برخی قسمت ها نیاز به تیرآهن های قوی و حجیم وجود دارد که استحکام بسیار بالایی داشته باشند؛ مانند ستون ها. و برخی تیرآهن ها هم لازم است اندازه و حجم کم تری داشته باشند مانند تیرهای رابط، تا وزن کلی اسکلت زیاد بالا نرود.

تفاوت انواع تیرآهن ها

جدول اشتال تیرآهن به مهندس، مشخصاتی همانند وزن، ابعاد، مساحت، سطح مقطع، ضخامت، ارتفاع و… ارائه می دهد. علاوه بر آن اطلاعاتی درباره گشتاور خمشی حول محور x,y نیز به مهندس محاسبه کننده خواهد داد؛ تا تیرآهن خوب با قیمت مناسب و اقتصادی و با دوام را انتخاب کرده و به مالک سازه معرفی نماید.
بنابراین بهترین کیفیت با حداقل ترین قیمت در اختیار مالک قرار می گیرد. و به کمک آن سازه ای اقتصادی و استاندارد ساخته می شود. برای انتخاب مناسب ترین تیرآهن، به منظور تعیین دوام مواد اولیه، بر روی مشخصات مکانیکی و هندسی تیرآهن محاسباتی انجام می شود.
تیرآهن ها در حالت کلی به دو نوع نیم پهن (با علامت اختصاری IPE و INP) و بال پهن (با علامت اختصاری IPB یا H) دسته بندی می شوند.

• تیرآهن IPE: این نوع تیرآهن جز دسته تیرآهن های نیم پهن و طبق استاندارد ایران و اروپا می باشد. (از لحاظ مشخصات ظاهری دارای بال های با ضخامت برابر در سرتاسر آن است.)
• تیرآهن INP: این تیرآهن نیم پهن بوده و مطابق استاندارد روسیه و چین است. (ضخامت بال های آن از ابتدا و انتها متفاوت است. نزدیک به جان ضخامت بالا و انتهای بال ها ضخامت آن کم است.)
• تیرآهن IPB: این نوع تیرآهن بال پهن و ظاهری به شکل H دارد. ( دارای بال های پهن و هم اندازه ی جان تیرآهن می باشد.)

نحوه اتصال تیرآهن در سازه های فولادی چه اهمیتی دارد؟

سازه‌های فولادی فاقد هرمقدار بتن در ساختار خود هستند و به همین دلیل نیاز دارند تا برای نگهداری مقاطع فولادی از اتصالات متعدد بهره‌مند شوند. برای این کار و جبران خلأ ناشی از وجود بتن در سازه فولادی باید از انواع نحوه اتصال تیرآهن استفاده کرد. مهم‌ترین موضوعی که اهمیت اتصالات در سازه فولادی را پررنگ می‌کند، نگه داشتن قطعات و اعضای مختلف موجود در یک سازه است که معمولاً به وسیله تیرآهن و ستون صورت می‌گیرد.

نحوه اتصال تیرآهن، ستون و همچنین بادبند از اعضا و قطعات مهم موجود در یک سازه فولادی هستند که باید قسمت‌های مهمی به یکدیگر متصل شوند. تمامی این مجموعه در نهایت باید توانایی افزایش استحکام سازه را به دوش بکشد تا همه نیروهای ممکن را در جای‌جای سازه به صورت مساوی تقسیم کند.

به گزارش ایسنا، مرتضی جعفری در  نشست درس‌آموخته‌های مدیریت بحران پس از زلزله ترکیه که از سوی پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی برگزار شد، به گزارشی از بازدید خود و تجربیاتش از زلزله اخیر در کشور ترکیه پرداخت و گفت: پس از وقوع زلزله در ترکیه در سفری پژوهشی که به مناطق زلزله‌زده داشتم، از مناطق زلزله‌زده در استان‌های قهرمان ماراش، غازی آنتپ و هاتای ترکیه بازدید کرده و آن را با توجه به ساختار تکتونیک اصلی منطقه ترکیه و گسل‌های فعال آن مورد مطالعه قرار دادم.

جعفری با اشاره به بازدیدش از ساختمان‌های بتن مسلح در ترکیه و عدم رعایت برخی ضوابط در این ساختمان‌ها گفت: در آدیامان در بیش از ۸۰ درصد ساختمان‌ها، عدم رعایت ضوابط آرماتور عرضی و عدم وجود آرماتورهای عرضی در نقاط حساس اتصالات تیر و ستون مشاهده شد. این درحالی است که فلسفه اصلی طراحی باید شامل ستون قوی و تیر ضعیف باشد؛ ستون ضعیف و تیر قوی باعث ریزش ساختمان خواهد شد.

منبع : https://ahanlands.com

دلیل آسیب‌دیدگی بالای ساختمان‌های نوساز در زلزله ترکیه چه بود؟

وی در ادامه، دلایل احتمالی شدت بالای آسیب در بیش از ۱۰۰۰ ساختمان‌ ساخته‌شده پس از سال ۲۰۰۰ نیز گفت: معتقدم که مواردی مانند استفاده از دیافراگم انعطاف‌پذیر، عدم رعایت طراحی مفهومی برای توزیع نیروهای جانبی به عناصر باربر عمودی، خطاهای احتمالی در جزئیات اجرایی، دست ‌کم گرفتن نیازهای لرزه‌ای، بررسی‌های ناکافی اثرات ساختگاهی و ملاحظات ژئوتکنیکی سایت قبل از ساخت‌ و قساز ساختمان و طراحی ضعیف فونداسیون از جمله این دلایل است.

وی با اشاره به سیستم ارزیابی خسارت در ترکیه، گفت: جالب است بدانید که بناهای تاریخی با وجود قدمت بالا آسیب جدی ندیده بودند. در بیمارستان شهر آدیامان نیز خدمات‌رسانی فعال بود و قسمت‌هایی که با آسیب جزئی روبرو شده بود، در حال تعمیر بود. ساختمان‌های دولتی و مراکز تجاری که اغلب آنها که بعد از سال ۲۰۰۰ ساخته شده بودند، ظاهراً وضعیت مناسبی داشتند که البته برای ارزیابی صحیح آنها باید بررسی‌های تکمیلی انجام شود. خدمات عابربانک و سرویس‌دهی بانک‌ها از طریق دستگاه خودپرداز نیز حدود یک هفته پس از زلزله به‌صورت کامل ارائه می‌شد. مراکز آموزشی بازدیدشده نیز آسیب چندانی ندیده بودند.

معاون پژوهشی پژوهشکده سوانح طبیعی در ادامه وضعیت عملکرد پل‌ها، راه‌آهن، پست‌های برق و خطوط‌ لوله در مناطق زلزله‌زده را مورد بررسی قرار داد و گفت: ارزیابی‌های اولیه حاکی از عدم آسیب جدی به پست‌های برق است و قطعی برق به شکل مختصر نیز مربوط به انشعابات درون‌شهری بوده است. در رابطه با سیستم حمل‌ونقل نیز باید بگویم که گسیختگی در راه‌ها، بزرگراه‌ها و جاده‌های درون‌شهری مشهود بود.

جعفری با تاکید بر اینکه اساساً نمی‌توان گفت که ساختمان‌های جدیدالاحداث در ترکیه عملکرد بهتری نسبت به ساختمان‌های قدیمی داشتند، گفت: مشکلات مختلفی در رابطه با هردو این سازه‌ها وجود داشت که عمده‌ترین آن‌ها به کیفیت مصالح، طراحی مفهومی و عدم رعایت ضوابط و آیین‌نامه‌ها باز می‌گردد.

تهران مستعد زلزله بزرگ است

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد آقامیری رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر این که زلزله های خوی و ترکیه مربوط به دو گسل متفاوت بوده است، می گوید: «حدود 30 سال از دوره بازگشت زلزله بالای 7 ریشتر در تهران می گذرد و همیشه هشدارها در این زمینه بوده که تهران مستعد زلزله بالای 7 ریشتر است.

رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران تاکید دارد: «در حال حاضر طراحی های سازه ها بر اساس مقاومت در برابر زلزله 8 تا 9 ریشتر صورت می پذیرد، ولی آیا این کار به درستی انجام می شود؟ این مسئله نشان می دهد که ما باید هشدارها درباره زلزله تهران را کاملا جدی بگیریم.»

وی تصریح می کند: «در زلزله ترکیه و سوریه شاهد فروریختن ساختمانی هایی بتنی بودیم که اغلب بر اساس استانداردهای بین المللی ساخته شده بودند، بنابراین ضروری است در تهران گروهی به صورت تخصصی این مسئله را بررسی کنند و از همین حالا زلزله ترکیه را به عنوان هشدار برای خودمان در نظر بگیریم.»

مجموعه بازرگانی آهن لند این افتخار را دارد با شرایط کنونی کشور کلیه مقاطع فولادی خود از جمله تیرآهن را با قیمت مناسب و با ارائه گواهی تضمین کیفیت کالا در اختیار مشتریان محترم قرار دهد برای استعلام قیمت میلگرد ، تیرآهن و سایر مقاطع فولادی می‌توانید با کارشناسان فروش آهن لند با شماره های 06153222100 و 02191010666 تماس حاصل نمایید.